Ogólnopolska konferencja instrumentologiczna – Ogólnopolska konferencja instrumentologiczna

Program 2020 – IV Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna „Genius loci. Ludowe instrumentarium ziem górskich”

IV Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna miała się odbyć w Beskidzie Żywieckim, w dniach 11-13 września 2020 roku. Wykłady 11 września zaplanowane zostały w Muzeum Miejskim w Żywcu, wykłady 12-13 września na Starej Plebanii w Jeleśni. I chociaż sytuacja epidemiologiczna skutecznie pokrzyżowała organizatorom plany, gdyż liczne spotkanie uczestników nie mogło się odbyć w pierwotnie założonej formie (nie wspominając …

Muzyczne instrumentarium ludowe polskich regionów karpackich – prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski

Kulturę ludową polskich regionów karpackich, w tym także folklor muzyczny i mieszczące się w jego zakresie ludowe instrumentarium muzyczne, współtworzyły osiedlające się na tych terenach grupy narodowe i etniczne, a dodatkowo wzbogacały wpływy kulturowe przynoszone zza południowej strony Tatr – ze Słowacji, wschodnich Moraw, z Węgier, gdzie górale chodzili na jarmarki, szukali pracy, służyli …

Etnograficzne refleksje dotyczące tożsamości górali żywieckich – Barbara Rosiek

Barbara Rosiek – góralka, etnograf, starszy kustosz, Kierownik Działu Etnografii Muzeum Miejskiego w Żywcu. Absolwentka Katedry Etnografii Słowian UJ (1981) oraz Podyplomowego Studium Muzealniczego na Uniwersytecie Warszawskim (1997). Od 1981 r. pracuje w żywieckim Muzeum. Autorka kilkudziesięciu publikacji dotyczących kultury ludowej Żywiecczyzny (m.in. z zakresu obrzędowości dorocznej, sztuki ludowej, budownictwa, pasterstwa, zbójnictwa, strojów ludowych). …

Nauczanie gry na instrumentach tradycyjnych w kontekście przemian kulturowych na Żywiecczyźnie – Czesław Węglarz

Czesław Węglarz – zamieszkały w Ciścu, w gminie Węgierska Górka. Muzyk i budowniczy instrumentów, multiinstrumentalista grający na dudach, gajdach, skrzypcach, basach i instrumentach pasterskich (piszczałki, trąbity, okaryny). Charakterystyczna dla jego twórczości jest bardzo dobra znajomość folkloru muzycznego z pogranicza Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Stąd m.in. umiejętność gry zarówno na gajdach beskidzkich, jak i dudach żywieckich …

Muzyka Beskidu Żywieckiego – Jan Brodka

Jan Brodka – muzyk instrumentalista (trombity, dudy, heligonka), folklorysta, autor opracowań muzyki regionu żywieckiego, wychowawca muzyków i instruktorów folkloru. Laureat Nagrody Kolberga w 2012 r. Urodził się w 1945 r., mieszka w Twardorzeczce (gm. Lipowa, woj. śląskie). Jego praca zawodowa i artystyczna, działalność pedagogiczna i organizacyjna realizowana przez okres ponad 46 lat związała go na stałe z regionem żywieckim. …

Dudy żywieckie – Marcin Blachura, Przemysław Ficek

Wykonać dudy żywieckie nie jest łatwo. Budowniczy tego instrumentu powinien perfekcyjnie posługiwać się urządzeniami do obróbki drewna i metalu, wykazując się przy tym dużą starannością i precyzją. Powinien znać właściwości materiałów, które wykorzystuje. Musi znać się na brzmieniu dud i technice gry, aby potrafić uzyskać właściwy strój oraz jakość dźwięku. Nie bez znaczenia jest …

Jak uczyć muzyki tradycyjnej? – Małgorzata Filary-Furowicz (Beskid Żywiecki)

Muzyka tradycyjna, to ważne ogniwo w naszej tradycji, ale jak uczyć jej w dzisiejszym świecie, w którym wartości, podejście, potrzeby i oczekiwania są inne niż dawniej? Pomimo dostępności różnych materiałów, technik uczenia, warto pamiętać, że naturalny przekaz, to ta forma nauki, która towarzyszy człowiekowi od zawsze. Przekaz muzyki tradycyjnej odbywa się w relacji mistrz – uczeń – rodzina, jest …

Tradycyjne melodie Beskidu Żywieckiego – Przemysław Ficek

Przemysław Ficek, multiinstrumentalista, budowniczy instrumentów ludowych, folklorysta; ur. 23 maja 1981, Jeleśnia. Ukończył Wydział Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej na podstawie pracy dyplomowej zatytułowanej Muzeum Folkloru Górali Żywieckich. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Żywcu w klasie instrumentów ludowych Czesława Węglarza. Praktykował u Feliksa Jankowskiego, Edwarda Byrtka, Zbigniewa Wałacha. Jest …

Babiogórskie nuty – Kapela Mała Ziemia Suska (Sucha Beskidzka)

Tradycyjny repertuar spod Babiej Góry w wykonaniu Kapeli Mała Ziemia Suska z Suchej Beskidzkiej.

Kolekcja instrumentów ludowych Muzeum Tatrzańskiego bazą dla naukowych opracowań – Anna Kozak

Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego założono w 1888 roku w Zakopanem. Powołane dla gromadzenia „przedmiotów naukowych i artystycznych odnoszących się do Tatr Polskich, a także zbierania wytworów przemysłu miejscowego oraz okazów przyrody z Tatr i najbliższych okolic” miało być placówką dydaktyczną, przeznaczoną dla „szerokich mas”, ale również instytucją badawczą. Z założenia miało tworzyć kompletne …

Instrumentarium podhalańskie – Jan Karpiel-Bułecka

Jan Karpiel-Bułecka – muzyk, tancerz, gawędziarz, animator i popularyzator folkloru góralskiego, architekt – orędownik zachowania i kontynuacji regionalnego stylu podhalańskiego. Laureat Nagrody Kolberga w 2007 r. Urodził się w 1956 roku. Jest uznawany za najbardziej wszechstronnego artystę współczesnego Podhala, wybitnego znawcę góralskiej i karpackiej muzyki i tradycji. Pochodzi ze znanej i zasłużonej rodziny zakopiańskich artystów …

Międzypokoleniowy przekaz tradycji gry na instrumentach pasterskich na Podhalu – Krzysztof Trebunia-Tutka

Krzysztof Trebunia-Tutka – muzyk multiinstrumentalista, pedagog, architekt. Z urodzenia i zamiłowania – góral i zakopiańczyk, hołdujący tradycji i walczący o jej przetrwanie. Założyciel i lider rodzinnego zespołu Trebunie-Tutki, który poniósł w świat muzykę polskich górali; autor audycji radiowych i prelekcji, pomysłodawca i autor płyt z tradycyjną muzyką góralską, juror i konferansjer wielu festiwali, m.in. Festiwalu Folkowego Polskiego Radia „Nowa …

Essentia entis – istota bycia – Bartłomiej Koszarek (Podhale)

Bartłomiej Koszarek-Benkowy – znany w całej Polsce regionalista, muzykant i działacz. Pochodzi z bukowiańskiej rodziny o silnych tradycjach w dziedzinach artystycznej twórczości ludowej. Jego ojciec Józef Koszarek to znany twórca ludowy zajmujący się skórnictwem i metaloplastyką, brat Maciej również trudni się tym zajęciem, wujek Władysław jest rzeźbiarzem. Bartek Koszarek z wykształcenia jest etnologiem …

Dudy podhalańskie odkryte na nowo – Szymon Bafia

Szymon Bafia – urodzony w 1982 r. w Zakopanem. Pochodzi z rodziny o tradycjach góralskich. Jako dziecko wstąpił do zespołu „Zornica” działającego przy Tatrzańskim Centrum Kultury i Sportu „Jutrzenka” w Zakopanem. Tańca i śpiewu góralskiego uczył się u ówczesnego kierownika zespołu, wybitnego podhalańskiego artysty Jana Fudali. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku lat 9 w zakopiańskiej Szkole …

Pracownia instrumentów Krzysztofa Siutego w Zakopanem

Krzysztof Siuty – twórca instrumentów pasterskich z Podhala (piszczałek sześciootworowych, dwojnic, fujar wielkopostnych – końcówek, fujar trójotworowych podhalańskich, dud podhalańskich) oraz fujary detvianskiej (słowackiej). Inżynier środowiska – Politechnika Krakowska, absolwent Liceum Plastycznego im. A. Kenara w Zakopanem – wydział meblarstwa artystycznego. Miłośnik tradycji i muzyki Skalnego Podhala. Zdobył wyróżnienie w konkursie …

Pracownia instrumentów Andrzeja Budza (Podhale)

Andrzej Budz – muzyk-multiinstrumentalista, lutnik, budowniczy instrumentów pasterskich, przewodnik Tatrzański, twórca ludowy. Z urodzenia góral, Podhalanin. Miłośnik tradycji, folklorysta. Jako muzyk nagradzany głównymi nagrodami: Baszta w kategorii multiinstrumentalista na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, Złote Żywieckie Serce na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w kategorii multiinstrumentalista. Instruktor projektu budowy …

Prezentacja instrumentów podhalańskich – Andrzej Budz

Prezentacja brzmienia tradycyjnych podhalańskich instrumentów muzycznych: trombita, piszczałki – bezotworowa, z 3 otworami bocznymi, z 6 otworami bocznymi, dwojnica, dudy (koza). Nagranie zrealizowane nad Zalewem Czorsztyńskim. Andrzej Budz – muzyk-multiinstrumentalista, lutnik, budowniczy instrumentów pasterskich, przewodnik Tatrzański, twórca ludowy. Z urodzenia góral, Podhalanin. Miłośnik tradycji, folklorysta. Jako muzyk nagradzany głównymi nagrodami: …

Pracownia instrumentów Mariana Plucińskiego (Spisz)

Marian Pluciński – artysta lutnik, ur. 10 października 1954 w Jurgowie. Ukończył Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu, a także odbył praktykę w pracowni Franciszka Marduły w Zakopanem. Podczas służby wojskowej konserwator instrumentów lutniczych w Centralnym Zespole Artystycznym Wojska Polskiego w Warszawie w latach 1977-1979. Na jego dorobek artystyczny składa się około 60 …

Materializacja mitów w kulcie góralszczyzny i kulcie Chopina – Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel

Moje rozważania podejmą bardzo obecnie aktualny temat, a mianowicie tak dziś forowanych elementów reprezentujących społeczeństwu kraju i światu polską kulturę i polskość w ogóle. Przykładem będzie z jednej strony miejscowy folklor, w naszym wypadku podhalański, a z drugiej sztandarowy przykład narodowej kultury „wysokiej” – Fryderyk Chopin i jego legenda. Na przestrzeni ostatnich prawie dwustu lat każdy z owych …

Odwiedziny u Mistrza Jana Kawuloka – Józef Broda (Beskid Śląski)

Józef Broda – instrumentalista i budowniczy instrumentów ludowych, folklorysta, pedagog i działacz społeczno-kulturalny. Urodził się w 1941 roku w Ustroniu-Lipowcu. Przez wiele lat nauczyciel szkół podstawowych w Koniakowie i Istebnej-Zaolziu. Jego celem było popularyzowanie wśród dzieci i młodzieży lokalnych tradycji góralskich. Folklor stał się środkiem wychowania poprzez działanie w grupach twórczych, na przykład w formie teatru obrzędowego. W swojej …

Instrumenty Jana Kawuloka – Janusz Macoszek (Beskid Śląski)

Chata Kawuloka to zabytkowa izba regionalna powstała w 1863 roku. Należała kiedyś do Jana Kawuloka, wybitnego propagatora kultury regionalnej, twórcy instrumentów ludowych i gawędziarza z Istebnej.Po jego śmierci, opiekę nad domem przejęła córka – gawędziarka Zuzanna Kawulok, a pomagał jej w tym kustosz chaty, folklorysta z zamiłowania – Janusz Macoszek (Ślązak Roku 2010). [chatakawuloka.eu]

Tradycyjne melodie Beskidu Śląskiego – Bartłomiej Rybka, Łukasz Kukuczka

Tradycyjny skład kapeli Beskidu Śląskiego – gajdy i skrzypce. Nagranie zrealizowane w Izbie Regionalnej „Chata Kawuloka” w Istebnej.

Ludowe instrumentarium ziem górskich z kolekcji MLIM w Szydłowcu – Karolina Anna Pawłowska

Licząca ponad 2.300 eksponatów kolekcja Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu daje możliwości do podjęcia różnorodnej, zarysowanej bardzo szeroko, lub ograniczonej do jednego typu instrumentów tematyki. Ludowe instrumentarium ziem górskich stanowi ciekawą grupę, złożoną m.in. z licznych piszczałek, dwojnic, trombit, złóbcoków, dud żywieckich czy gajd śląskich. Na szczególną uwagę zasługują złóbcoki – gęśliki …

Konkurs na budowę instrumentów ludowych im. Jana Kawuloka i Feliksa Jankowskiego – Dariusz Kocemba

Tematem referatu jest Konkurs na budowę instrumentów ludowych im. Jana Kawuloka i Feliksa Jankowskiego organizowany przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, który odbył się dwukrotnie: w 1996 i 2012 roku. Organizatorzy Konkursu za cel postawili sobie ożywienie zamierającej z wolna dziedziny twórczości budowy instrumentów tradycyjnych, odnalezienie nieznanych lub zapomnianych specjalistów – wytwórców, a także udokumentowanie ich …

Analiza filogenetyczna dud środkowoeuropejskich – Rafał Miśta

Rozwijająca się dziedzina ewolucji kulturowej bada zmiany kulturowe jako efekty mechanizmów ewolucji darwinowskiej. Jedną z ważniejszych prac w tym nurcie jest przeprowadzona przez I. Tëmkina i N. Eldredge’a analiza filogenetyczna bałtyckich psalteriów (w biologii analizy takie służą ustalaniu historii rozwojowej organizmów). Do wniosków z ich badań należy spostrzeżenie, że zastosowana metoda w odniesieniu do tradycyjnych …

Datowanie dud: znaczenie, metodologia, zasadność – Vital Voranau

Wyznaczenie wieku instrumentów ludowych może być ważnym aspektem, wpływającym na stan badań folklorystycznych, etnograficznych i muzykologicznych. Na przykładzie dud białoruskich, autor pokazuje jak samo podniesienie kwestii datowania instrumentu może wpłynąć na już istniejący konsensus w danej dziedzinie czy polu badawczym. Określenie i sprecyzowanie sposobów obliczania wieku instrumentów ludowych, wprowadzenie katalogizacji zbiorów muzealnych, …

Dudy. Metamorfozy instrumentu w odrodzonej Polsce – prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski

Książka Zbigniewa Jerzego Przerembskiego „Dudy. Metamorfozy instrumentu w odrodzonej Polsce — od tradycji do folkloryzmu” jest poświęcona instrumentowi muzycznemu, którego znaczenie w kulturze polskiej (ale i europejskiej) trudno przecenić. W Europie grano już na nim bowiem co najmniej 2000 lat temu. W czasach staropolskich był głównym składnikiem niepisanego, a więc poznawanego w bezpośrednim przekazie międzypokoleniowym, nurtu kultury muzycznej. Najdawniejszych dziejów tego instrumentu …

Trzy generacje zbąszyńskich „koźlarzy”. Rozmowy – Dr Agnieszka Drożdżewska, Prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski

Rejestracja audio-wizualna poświęcona jest praktyce dudziarskiej w zachodniej Wielkopolsce – w Regionie Kozła, gdzie gra się na najwiekszych rodzajach instrumentów dudowych – „kozłach” (czarnym, weselnym i białym, ślubnym). Zagadnienie to zostało podjęte w rozmowach z przedstawicielami trzech generacji zbąszyńskich „koźlarzy”. Obejmuje zatem okres około siedemdziesięciu lat, od połowy XX wieku do naszych czasów. Omawiane …

Jęki uwięzionych. Dudniacz – Dr hab. Anna Gruszczyńska-Ziółkowska, prof. UW

Anna Gruszczyńska-Ziółkowska, dr hab., prof. UW w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, prowadzi badania z zakresu antropologii muzyki. Większość prac poświęca amerykanistyce (archeologiczne instrumenty kultury Nasca, kroniki hiszpańskie XVI i XVII wieku, ikonografia muzyczna, tradycyjna muzyka andyjska). W polu jej zainteresowań znajdują się wybrane zagadnienia z zakresu psychoakustyki, takie jak świadectwa archaicznych doświadczeń akustycznych, …

Co gra, a co nie, czyli góralskie grzechotki i skarbonki – Katarzyna Tatoń

Ludowe instrumentarium ziem górskich jest bardzo rozbudowane, a muzyka bogata w brzmienia. Jednak równolegle z rozwiniętymi instrumentami i tradycjami muzycznymi funkcjonują też dźwięki o innym charakterze, produkowane przez proste narzędzia dźwiękowe, na przykład z gliny. W grupie właśnie takich narzędzi znajdują idiofony: gliniane grzechotki, a także skarbonki, które pomimo całkiem niemuzycznego przeznaczenia, w określonych warunkach społecznych …

Badania Otto Kupperta z lat 30. XX wieku jako źródło do historii lutnictwa w hrabstwie kłodzkim – Joanna Gul

W latach 30. XX wieku niemiecki lutnik Otto Kuppert opublikował cykl artykułów na temat lutnictwa w hrabstwie kłodzkim od XVII do XX w. Pamięć o niegdyś bujnie rozwiniętym budownictwie instrumentów na terenie ziemi kłodzkiej – w Kłodzku, Wilkanowie, Boboszowie, Bystrzycy Kłodzkiej i in. – wówczas już zanikała, a świadectwa materialne ulegały rozproszeniu i degradacji. Zainspirowało to Kupperta …

Fortepiany stołowe w kolekcji Muzeum Zamkowego w Pszczynie – Mariola Wojtkiewicz

W bogatej i różnorodnej kolekcji Muzeum Zamkowego w Pszczynie, cechującej muzea będące dawnymi rezydencjami magnackimi, znajdują się również instrumenty muzyczne, w tym cztery fortepiany stołowe z I poł. XIX wieku. Wystąpienie, a raczej komunikat ma na celu przede wszystkim zaprezentowanie kolekcji i stanowi przyczynek do szczegółowego opracowania i zaktualizowania wiedzy o tych instrumentach. Mariola Wojtkiewicz – muzykolog, muzealnik. …

Katalog Kolekcji zabytkowych fortepianów Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku – prof. Beniamin Vogel

Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku powstało w 1981 r. Placówka mieści się w prawie dwustuletnim budynku dawnej fabryki sukienniczej Fiedlerów. Rozbudowywany na przestrzeni lat 1824-1939 klasycystyczny kompleks fabryczny, niegdyś typowy dla architektury przemysłowej, dziś jest już rzadkością na skalę europejską. Działalność muzeum koncentruje się na dokumentowaniu i badaniu dziejów dziedzictwa przemysłowego oraz upowszechnianiu wiedzy …

Fortepian Zygmunta Noskowskiego Krall&Seidler z 1890 r. – Andrzej Gawroński

Opowieść o fortepianie należącym do Zygmunta Noskowskiego. Instrument znajduje się w zbiorach Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku. Został odrestaurowany w 2017 roku w pracowni Andrzeja Włodarczyka w Słupnie k. Warszawy. Więcej informacji, w tym brzmienie zarejestrowane przed remontem, na stronie: fortepian.instrumenty.edu.pl.

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Stanisław Marduła

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Jan Bobak

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Michał Więckowski

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Antoni Krupa

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Jan Pawlikowski

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Andrzej Łapa

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Jacek Sikorski

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Michał Różak

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Adam Wróbel

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Grzegorz Bobak

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Jacek Wesołowski

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Marek Pielaszek

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Piotr Pielaszek

Lutnicy polscy – portret zbiorowy: Marcin Krupa

Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2020)

Program 2019 – III Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna „Retrospekcja”

III Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna skupi się wokół zagadnień związanych z przeszłością, takich jak: przywracanie, odtwarzanie, odzyskiwanie, badanie zmian zachodzących w budowie instrumentów i praktyce wykonawczej. W obszarze tematycznym Konferencji mieszczą się także m.in. badania nad zaginionymi lub zniszczonymi dobrami kultury muzycznej oraz podejmowane próby ich odzyskania lub zastąpienia braków. Stałym punktem Konferencji jest prezentacja zawartości państwowych i prywatnych …

Tendencje retrospektywne w budowie ludowych instrumentów muzycznych – Prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski

O ile poszukiwanie nowych, lepszych możliwości brzmieniowych ludowych instrumentów muzycznych ma miejsce chyba „od zawsze”, a badacze dokumentowali to zjawisko już w dwudziestoleciu międzywojennym, o tyle tendencje retrospektywne w tej dziedzinie pojawiają się dopiero w ostatnich latach. Ruch folklorystyczny, od ostatniej ćwierci XX wieku główna forma egzystencji muzyki ludowej w naszym kraju, rodzi pewne uczucie niedosytu …

Współczesna terminologia instrumentologiczna – Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel

Fachowe i popularne piśmiennictwo związane z instrumentami muzycznymi napotyka na problemy z nazewnictwem w związku z pojawianiem się w życiu muzycznym co rusz to nowych instrumentów. Są to narzędzia muzyczne importowane z innych kultur muzycznych i regionów świata, czy też oryginalne, tworzone i konstruowane dla wzbogacenia dostępnego arsenału dźwięków i efektów muzycznych na potrzeby dzisiejszej muzyki wszelkiego kalibru i gatunku. Należy więc nieco uporządkować …

Prawna ochrona instrumentów muzycznych w Polsce – Dominika Stopczańska, Jagoda Strzyżewska / Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p.

Każdy instrument muzyczny jest w sensie prawnym rzeczą. Większość z nich jest jednak rzeczami szczególnymi: kreatywnymi, innowacyjnymi, o szczególnej wartości dla kultury, czy też niezwykle cennymi. Cechy te powodują, że, zależnie od tego, którą z nich można odnieść do danego instrumentu, możliwy rodzaj i zakres jego prawnej ochrony może być zdecydowanie szerszy, niż w przypadku …

Współczesne i dawne techniki budowy klawesynów – zestawienie i analiza fotorelacji z warsztatu aktywnego budowniczego oraz egzemplarzy muzealnych

Analiza techniczna zachowanych instrumentów dawnych pozwala nam odkryć wiele tajemnic i sposobów budowy klawesynów pochodzących z XVI, XVII i XVIII wieku, jednak niewątpliwie najlepszą metodą na poznanie zasad konstrukcji jest wizyta w warsztacie budowniczego. Autorka od kilku lat pozostaje w ścisłej współpracy z amerykańskim mistrzem, Brucem Kennedy’m, dzięki czemu ma możliwość zaobserwowania współczesnych technik …

Wanda Landowska i Jej klawesyn – Dr hab. Ewa Mrowca

W 2019 roku, hucznie obchodzonym w świecie klawesynowym jako roku jubileuszowym Wandy Landowskiej nie sposób nie pochylić się nad Jej instrumentarium. W wykładzie zostaną poruszone zagadnienia związane z renesansem muzyki dawnej, na przykładzie klawesynu Pleyela Grand Modèle należącego do Akademii Muzycznej w Krakowie, zostaną omówione zasady jego działania. Wszyscy wiążemy Wandę Landowską z klawesynami Pleyela, ale czy wiemy, że nigdy …

Chcesz grać na kobzie? Kup dudy! Prezentacja dud z różnych regionów Europy – Dariusz Kubicki

Dudy to w dzisiejszych czasach instrument często uważany za niepoważny, niestrojący, o małych możliwościach technicznych i wąskiej skali. Rzeczywiście często są to instrumenty niezdolne do zagrania całej gamy, co nie znaczy, że nie mamy dud na których możliwa jest gra pełnej skali chromatycznej, czy zmiany wysokości dźwięków towarzyszących podczas gry. Podczas prezentacji postaram się opowiedzieć o różnych rodzajach dud europejskich i zaprezentować grę …

Co grano na ostromeckich fortepianach? Repertuar dziewiętnastowiecznych salonów i dwudziestowiecznych parkietów na wystawie nut ze zbioru Andrzeja Dorędy

Autorki wystawy: Joanna Gul, Agata Mierzejewska-Ficek Co grano na ostromeckich fortepianach? Repertuar dziewiętnastowiecznych salonów i dwudziestowiecznych parkietów na wystawie nut ze zbioru Andrzeja Dorędy, wieloletniego współpracownika Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Szwalbego w Ostromecku Wystawa prezentuje wybór kilkudziesięciu nut ze zbioru śp. Andrzeja Dorędy, stroiciela, konserwatora i współpracownika Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. A. Szwalbego w Ostromecku, której przez długi czas …

Maria Gabryś-Heyke na fortepianie Johanna Friedricha Marty’ego, Królewiec ok. 1810–1820 z Kolekcji im. Andrzeja Szwalbego

Koncert pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-PomorskiegoPromocja płyty Hommage à Maria Szymanowska Fortepian: Johann Friedrich Marty, Królewiec (Königsberg, dziś Kaliningrad) ok. 1810–1820, z Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku, odrestaurowany przez Andrzeja Włodarczyka Program: Maria Szymanowska: Polonez f-moll, Polonez C-dur, Nokturn B-dur, Nokturn As-dur „Murmure”, Kontredans As-dur, Menuet E-dur, Walc …

Sposoby opowiadania historii fortepianu – Maciej Szarafiński

Historia jest jedną wielką retrospekcją. Historia nie jest też wolna od pomyłek, nadinterpretacji, narosłych mitów. W referacie chciałbym przyjrzeć się kilku zagadnieniom z historii fortepianu, czy można je przedstawić w trochę inny sposób. Maciej Szarafiński, mgr, ur. 1967 w Poznaniu. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na kierunku Etnologia i Antropologia Kultury (1995). Od 1999 r. pracuje jako konserwator w Muzeum …

Strój mezotoniczny i nierównomiernie temperowany w praktyce – Janusz Starzyk

Dlaczego podczas strojenia instrumentów klawiszowych musimy stosować „temperację”. Jak temperowano strój instrumentów przez ostatnie 500 lat. Różnice brzmienia temperacji mezotonicznej i nierównomiernie temperowanej zamkniętej i przykład takich temperacji na fortepianach. Janusz Starzyk, ur. w 1960, technik elektronik, od 1985 r. stroiciel fortepianów i pianin. Dyplom mistrzowski w rzemiośle budowy i naprawy instrumentów fortepianowych otrzymał w 2002 r. …

Prace konserwatorskie przy fortepianie F.J. Marty, Królewiec ok. 1810-1820 r. – Andrzej Włodarczyk

Celem wystąpienia będzie przybliżenie zagadnień związanych z pracami przy fortepianie F.J.Marty z Królewca wykonanymi w naszej pracowni w 2018 r. Przedstawię decyzje podjęte w trakcie prac konserwatorskich i ich uzasadnienia. Przedstawione zostaną zdjęcia z prac konserwatorskich oraz próbki dźwiękowe. Szczegółowo opiszę front prac przy obudowie, akustyce i mechanice. Andrzej Włodarczyk, ur. 1972 w Warszawie. Absolwent Technikum Budowy …

Nieznany fortepian z Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu – Joanna Gul

Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu eksponuje instrument klawiszowy, oznaczony jako klawikord z XVIII w., co jest rzeczywiście zbieżne z jego wyglądem zewnętrznym. Po obejrzeniu wnętrza instrumentu okazało się, że ów „klawikord” posiada mechanikę młoteczkową i jest fortepianem z XVIII wieku. W polskich muzeach tak wczesny oryginalny fortepian należy do rzadkości, nie był też dotąd znany polskim instrumentologom. W referacie …

Fortepian w retrospektywnym duecie polskiego oświecenia: utopijna trampolina czy melancholijny artefakt? – Michał Bruliński

Podczas wystąpienia pragnę przedstawić refleksje związane z lekturą dwóch dzieł. Pierwszym z nich jest Podróż do Kalopei Wojciecha Gutkowskiego, jedna z pierwszych polskich utopii socjalistycznych, napisana w konwencji powieści podróżniczej. Autor na kartach swego niezwykłego dzieła, skomponowanego najprawdopodobniej ok. 1814 roku, opisał odległy kraj Kalopów (anagram „Polaków”), gdzie w każdej izbie znaleźć …

Działalność i dorobek naukowy prof. Jerzego Gołosa – Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel

Prof. Jerzy Gołos (1931-2019), muzykolog, organoznawca, filolog polski i rosyjski, działał na terenie USA (m.in. badał na Alasce muzykę starowierców, w City University of New York był wykładowcą, a także kierownikiem Ośrodka Ikonografii Muzycznej) i Polski (m.in. dokumentował zabytkowe organy, wykładał na ATK, Uniwersytecie Wyszyńskiego i Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie). Autor ponad 300 artykułów naukowych na tematy organów, …

Nowy ideał organów – Orgelbewegung na ziemi kłodzkiej – Dr Andrzej Prasał

Rosnące na początku XX wieku zainteresowanie muzyką organową czasów przeszłych doprowadziło do powstania w Niemczech Orgelbewegung, czyli ruchu dążącego do odnowy budownictwa organowego według wzorców barokowych. Do pierwszych instrumentów wybudowanych na Śląsku w tym duchu należą organy Ver sacrum Młodzieżowego Ośrodka Wypoczynkowo-Szkoleniowego w Kłodzku-Jurandowie (Jugendhof Hassitz). Oddany do użytku w 1929 roku instrument, oznaczony jako …

Kopie i fałszerstwa w lutnictwie artystycznym – Dr Jacek Steczkowski

Wykład przedstawia zagadnienie związane z problematyką kopiowania instrumentów na rynku instrumentów smyczkowych, historię wybitnych kopistów, przedstawienie terminologii, sposoby kopiowania oraz implikacje dla współczesnych lutników. Dr Jacek Steczkowski – urodzny 30.03.1967 w Częstochowie. Liceum Muzyczne oraz Akademię Muzyczną z zakresu lutnictwa artystycznego ukończył w Poznaniu. W trakcie studiów odbył dwuletni staż w Brukseli w znanej pracowni Maison …

Atrybucja skrzypiec będących w posiadaniu Musée de la Musique Cité de la Musique – Philharmonie de Paris, jako instrumentu należącego do polskiej szkoły lutniczej XVII i XVIII w.

Zarówno Jan Bartoś jak i ja, jesteśmy współautorami katalogu „Polska Szkoła Lutnicza. Instrumenty Grobliczów i Dankwartów”. Wydanie katalogu nie zakończyło prac badawczych, wręcz przeciwnie, stanowiło doskonały początek do poszukiwania instrumentów, które wpisywałyby się w charakterystykę stylistyczną polskich instrumentów z tego okresu. O cechach stylistycznych wyróżniających szkołę polską referowałam, wraz z pracownikami Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, …

Gitara romantyczna na Półwyspie Apenińskim w XIX w. Kopia lutnicza jako sposób zachowania i upowszechnienia znajomości brzmienia

1. Skąd możemy mieć pewność, jak brzmiały instrumenty dawne w momencie powstania? Krótkie wprowadzenie do zagadnienia kopii filologicznej instrumentów dawnych – znajomość materiałów, technik i technologii. Założeniem jest wykazanie, że kopiowanie instrumentów dawnych wg tradycyjnej technologii pozwala na usłyszenie pierwotnego brzmienia, którym cechowały się instrumenty danego twórcy. 2. Przedstawienie kopiowanej koncepcji, według …