Dudy żywieckie – Marcin Blachura, Przemysław Ficek

Wykonać dudy żywieckie nie jest łatwo. Budowniczy tego instrumentu powinien perfekcyjnie posługiwać się urządzeniami do obróbki drewna i metalu, wykazując się przy tym dużą starannością i precyzją. Powinien znać właściwości materiałów, które wykorzystuje. Musi znać się na brzmieniu dud i technice gry, aby potrafić uzyskać właściwy strój oraz jakość dźwięku. Nie bez znaczenia jest także zmysł estetyczny, który pozwoli zbudować instrument nie tylko dobrze brzmiący, ale i pięknie wyglądający. Jednak najważniejsza przy budowie dud jest cierpliwość. Na ich wykonanie trzeba przeznaczyć nieraz i miesiąc pracy, najczęściej w pyle i hałasie, czasem w zgarbieniu przy lampce i szkle powiększającym, okazjonalnie nurzając się w osobliwym zapachu obrabianych rogów. [więcej]

Marcin Blachura, jako solista-multiinstrumentalista oraz członek kapeli był wielokrotnym laureatem głównych nagród w konkursach kapel i instrumentalistów ludowych, m.in. Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu, gdzie kilkukrotnie zdobył Złote Żywieckie Serce, czy Turnieju Muzyków Prawdziwych organizowanego przez Filharmonię im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie, gdzie w 2016r. razem z Przemysławem Fickiem zdobyli I nagrodę jako kapela Blachury i Ficka. Jest znanym i cenionym twórcą tradycyjnych instrumentów ludowych Beskidu Żywieckiego, laureatem I nagrody w II Konkursie na Budowę Instrumentów Ludowych im. Jana Kawuloka i Feliksa Jankowskiego zorganizowanym przez ROK w Bielsku – Białej w 2012r. oraz wyróżnienia w V Ogólnopolskim Konkursie na Budowę Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu (2016) za dudy żywieckie. Współpracuje z regionalnymi zespołami pieśni i tańca, współtworzy kapele grające tradycyjną muzykę górali żywieckich. Z wykształcenia geograf, obecnie nauczyciel muzyki w szkole Montessori w Kolebach.

Przemysław Ficek, multiinstrumentalista, budowniczy instrumentów ludowych, folklorysta; ur. 23 maja 1981, Jeleśnia. Ukończył Wydział Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej na podstawie pracy dyplomowej zatytułowanej Muzeum Folkloru Górali Żywieckich. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Żywcu w klasie instrumentów ludowych Czesława Węglarza. Praktykował u Feliksa Jankowskiego, Edwarda Byrtka, Zbigniewa Wałacha. Jest stypendystą Marszałka Województwa Śląskiego (2010), Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2017) oraz laureatem nagrody Marszałka Województwa Śląskiego dla młodych twórców (2015). Od wielu lat kształci młode pokolenie beskidzkich muzyków w grze na dudach, heligonkach i instrumentach pasterskich. Jest wykładowcą Studiów podyplomowych w zakresie muzyki tradycyjnej Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Pełni funkcję jurora w konkursach kapel i instrumentalistów, konsultanta merytorycznego projektów i wydawnictw związanych z muzyką beskidzką. Piastuje stanowisko wiceprezesa Fundacji 9sił z Jeleśni, w ramach której od 2014 realizuje działania związane z kulturą tradycyjną: organizator m. in. warsztatów gry na dudach i skrzypcach z Edwardem i Władysławem Byrtkami (Szkoła Mistrzów Tradycji, IMIT 2015). Jest inicjatorem wpisania umiejętności gry na dudach żywieckich oraz sposobu ich wytwarzania na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego (wpis w 2017). Współorganizuje „Wakacje z dudami” – letnią szkołę tradycji Beskidu Żywieckiego (2018, 2019). W maju 2013 współorganizował i współprowadził koncert „Muzyka Źródeł: Beskid Żywiecki” w ramach XVI festiwalu „Nowa Tradycja”. Wystąpił w programach TVP „Dzika muzyka” oraz „Szlakiem Kolberga”. Współpracował z ROK w Bielsku-Białej przy wydaniu albumu-monografii Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej (Kolberg 2014 – Promesa). Współtworzy kilka zespołów wykonujących muzykę tradycyjną i folkową: Kapela Ficka i Blachury http://ficekblachura.pl; Skład Niearchaiczny http://skladniearchaiczny.pl. Od maja 2016 roku razem z Rafałem Bałasiem organizuje „Potańcówki przy dudach”. Wielokrotnie zdobywał nagrody i wyróżnienia na krajowych i międzynarodowych konkursach i festiwalach. Jako solista multiinstrumentalista: – I nagroda z w kat. „Mistrz i uczeń” z Czesławem Węglarzem na XXX Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą (1996); – I nagroda na VII i IX Konkursie gry na unikatowych instrumentach ludowych w Suchej Beskidzkiej (1996, 1998); – I nagroda na Ogólnopolskim Festiwalu „Bukowskie Prezentacje Folkloru Młodych” w Bukowsku (1997); – I nagroda w Ogólnopolskim konkursie instrumentalistów ludowych na XXXIII Sabałowych Bajaniach w Bukowinie Tatrzańskiej (1999); – II nagroda na XXXV i XL Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą (2001, 2006); – II nagroda (Srebrny Zbyrcok) w Międzynarodowym Konkursie Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w ramach XXXV MFFZG w Zakopanem (2003); – II nagroda na III Międzynarodowym Przeglądzie Instrumentalistów Ludowych w Żywcu (2005); – Złote Żywieckie Serce na XXX, XXXII, XXXIX, XLIII i XLVII Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu (1999, 2001, 2008, 2012, 2016); – I nagroda na XXVIII, XXXV, XLI, XLII i XLV Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu (1997, 2006, 2010, 2011, 2014); – I nagroda w VII, X, XIII, XIV, XIX, XXI, XXII, XXIII i XXVII Konkursie gry na unikatowych instrumentach ludowych w Przybędzy / Jeleśni / Milówce (1996, 1999, 2002, 2003, 2008, 2010, 2011, 2012, 2016). Jako mistrz instrumentalista: – wyróżnienie specjalne dla instruktorów w XXIII Konkursie Gry na Unikatowych Instrumentach Ludowych w Brzuśniku (2012); – I nagroda na XLIV Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu z uczniem Łukaszem Culem – dudy żywieckie (2013); – I nagroda na XLVI Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu z uczniem Krzysztofem Kubuszkiem – heligonka (2015). Jako członek kapeli: – II nagroda (Srebrny Zbyrcok) w kat. kapel z Mieczysławem Kamińskim w Międzynarodowym Konkursie Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w ramach XXXIX MFFZG w Zakopanem (2007); – Złote Żywieckie Serce dla kapeli Fickowo Pokusa na XXXVII, XL i XLII Festiwalu Folkloru Górali Polskich (2006, 2009, 2011); – I nagroda dla kapeli Fickowo Pokusa na XVII Konkursie Gry na Unikatowych Instrumentach Ludowych w Przybędzy (2006); – II nagroda dla kapeli Fickowo Pokusa na XLI Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (2007); – I nagroda dla kapeli Fickowo Pokusa w Polsko-słowackim Konkursie Kapel, Grup Śpiewaczych, Śpiewaków i Instrumentalistów Ludowych w Żywcu (2009); – I nagroda dla kapeli Fickowo Pokusa na Ogólnopolskich Konfrontacjach Kapel Dudziarskich w Poznaniu (2011); – I nagroda dla kapeli Fickowo Pokusa na XLVI Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (2012); – Złote Żywieckie Serce w kat. kapel z Marcinem Blachurą na XLVI oraz XLIX Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu (2015, 2018); – I nagroda na Turnieju Muzyków Prawdziwych w Szczecinie – Kapela Blachury i Ficka (2016); – II nagroda (Srebrny Zbyrcok) w kat. kapel z Marcinem Blachurą w Międzynarodowym Konkursie Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w ramach 50. MFFZG w Zakopanem (2018). Jako budowniczy instrumentów został laureatem I nagrody w II Konkursie na Budowę Instrumentów Ludowych organizowanym przez ROK w Bielsku-Białej za dudy żywieckie (2012).