Analiza filogenetyczna dud środkowoeuropejskich – Rafał Miśta
Rozwijająca się dziedzina ewolucji kulturowej bada zmiany kulturowe jako efekty mechanizmów ewolucji darwinowskiej. Jedną z ważniejszych prac w tym nurcie jest przeprowadzona przez I. Tëmkina i N. Eldredge’a analiza filogenetyczna bałtyckich psalteriów (w biologii analizy takie służą ustalaniu historii rozwojowej organizmów). Do wniosków z ich badań należy spostrzeżenie, że zastosowana metoda w odniesieniu do tradycyjnych instrumentów ludowych daje nieoczekiwanie rozsądne wyniki, pomimo istotnych różnic między ewolucją biologiczną i kulturową. Celem niniejszego referatu jest zaprezentowanie analogicznej analizy dla dud (współczesnych i historycznych) z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. Dudy jako przedmiot badań tego rodzaju są o tyle ciekawe, że wiele przemian tych instrumentów jest bądź to udokumentowanych, bądź też panuje konsensus wobec ich charakteru i kierunku. Pozwala to założyć, jak drzewo filogenetyczne dud powinno wyglądać, a następnie sprawdzić, jak w jego odtworzeniu sprawdzają się metody obliczeniowe zaczerpnięte z biologii ewolucyjnej.
Rafał Miśta – doktorant Instytutu Studiów Społecznych im. Prof. R. Zajonca w Warszawie. Jego główny obszar zainteresowań naukowych to badania folkloru w perspektywie teorii ewolucji kulturowej oraz geografii i socjologii historycznej. Kierownik projektu „Przestrzenny wymiar transmisji kulturowej melodii ludowych – analiza statystyczna i obliczeniowa melodii ze zbiorów Oskara Kolberga” (2018/29/N/HS2/02973).
Dzień dobry,
Dudy przedstawione na 20 minucie nagrania jako Litwa/Białoruś są ze wsi Brusy (dziś Miadzielski rejon, Województwo Mińskie). Jedyna ich łączność z Litwą jest taka, że są tam obecnie przechowywanie i co ciekawe podczas wystaw muzealnych są oznaczane jako „Dudy końca XIX – pocz. XX wieku ze wschodniej Litwy”. Oznaczenie absurdalne, ale przedstawiające podejście do większości dud białoruskich przechowywanych obecnie na Litwie. O dudach z miejscowości Vieraciei mówię w swojej prezentacji konferencyjnej.
Ciekawa jest Pana teza o zachodnim pochodzeniu dud. Również jest ona bardziej dla mnie logiczna niż wschodnia, czy południowa.
Z poważaniem, Vital Voranau
Dzień dobry,
dziękuję za komentarz! Intencja tego slajdu była czysto „poglądowa” – tzn. pokazanie paru przykładów dud środkowoeuropejskich sparowanych z bardzo ogólnie opisanym obszarem ich występowania (stąd Czechy, Wielkopolska – szerokie określenia geograficzne) i ten konkretny egzemplarz wykorzystałem jedynie do reprezentacji całego typu (którego zasięg występowania – według dostępnej mi wiedzy – obejmował pogranicze białorusko-litewskie). Absolutnie, nie chciałem wchodzić w spór o ten konkretny eksponat i to bardzo ciekawa informacja, że się z taką kwestią wiąże.
Pozdrawiam serdecznie,
Rafał Miśta
Ze względu na fakt, że prezentacja jest bardzo długa, chcącym zapoznać się z treścią referatu w wersji „szybszej” polecam skorzystanie z funkcji zmiany prędkości odtwarzania (kliknięcie w zębate kółko – tj. ustawienienia). Ponadto, podaję łącze do pliku (pdf), w którym są same slajdy: https://www.researchgate.net/publication/347576359_Analiza_filogenetyczna_dud_srodkowoeuropejskich .
Pozdrawiam,
Rafał Miśta