Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, wydanie II, Miejske Centrum Kultury, Bydgoszcz 2019 Od czasu ukazania się „Słownika lutników polskich” Zdzisława Szulca (Poznań 1953) minęło już blisko 70 lat. Badania nad dziejami polskiego lutnictwa znacznie przekroczyły granice wyznaczone przez tego zasłużonego polskiego instrumentologa …
Wykonawstwo historycznie poinformowane nieodzownie związane jest z grą na instrumentach z epoki lub na ich kopiach. Zbudowanie owej kopii wymaga nie lada kunsztu i wiedzy na temat dawnych technik. Od czerwca autorka jest w posiadaniu kopii klawesynu flamandzkiego po revalement, zbudowanego w 1983 roku w Norwich w warsztacie Alana Gotto. Instrument ten jest bogato zdobiony w charakterystyczne dla flamandzkiego …
Koncert pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Michał Szałach – absolwent Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, w klasie prof. Pawła Radzińskiego (dyplom z wyróżnieniem), oraz Stażu Artystycznego w zakresie kameralistyki Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina, w klasie profesorów Mai Nosowskiej i Jana Staniendy. W 2015 roku obronił pracę doktorską i otrzymał tytuł doktora sztuk muzycznych, jednocześnie podjął …
Prof. dr hab. Alojzy Kopoczek jest przedstawicielem śląskiej szkoły etnomuzykologicznej, rozwiniętej głównie przez Adolfa Dygacza. Znaczną część jego badań w dziedzinie ludowej tradycji kulturowej stanowią instrumenty muzyczne, zwłaszcza aeforony. Interesuje go również problematyka ludowych zespołów instrumentalnych. Szczególną uwagę poświęca obszarom karpackim i śląskiej dzielnicy kraju. Referat poświęcony będzie najważniejszym pracom profesora …
Prezentacja instrumentu stworzonego przez Przemysława Ficka Przemysław Ficek, multiinstrumentalista, budowniczy instrumentów ludowych, folklorysta; ur. 23 maja 1981, Jeleśnia. Ukończył Wydział Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej na podstawie pracy dyplomowej zatytułowanej Muzeum Folkloru Górali Żywieckich. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Żywcu w klasie instrumentów ludowych Czesława Węglarza. Praktykował u Feliksa Jankowskiego, …
Kolekcja instrumentów muzycznych w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem spośród licznych egzemplarzy zawiera te, z którymi wiążą się historie słynnych rodów góralskich na Podhalu m.in. Jana Krzeptowskiego-Sabały, Andrzeja Bednarza, Adama Kuchty, Maśniaków-Styrczulów, Wojciecha Blaszaka, Stanisława Budza-Lepsioka „Mroza”, Stanisława Gąsienicy-Gładczana „Jonków”. Interesujące są okoliczności pozyskania obiektów do kolekcji muzealnej oraz historie tych ludzi, którzy wytwarzali …
Lira korbowa w swojej tysiącletniej historii przechodziła ogromne zmiany, modyfikacje oraz innowacje, zarówno pod względem kształtu i formy instrumentu, jak i brzmienia. Od organistrum, poprzez symfonie, liry lutniowe, gitarowe, dziadowskie, a także nowatorskie formy tego instrumentu. Niezmienny pozostaje sposób wydobywania dźwięku za pomocą obracanego koła, oraz metody skracania strun za pomocą klawiszy i tangentów. Obserwując rozwój …
O pejzażu dźwiękowym mówi się ostatnio wiele. Za szkołą Schafera przyjmuje się, że w przeciwieństwie do przestrzeni współczesnej, nasyconej akustycznymi efektami obocznymi technicznej czy wręcz przemysłowej działalności człowieka, tzw. „dawne czasy”, podobnie jak środowisko naturalne, reprezentują wysoki stopień czystości środowiska i jednoznaczności sygnałów. Analiza dźwięków obiektów archeologicznych wskazuje, że w przeszłości istotnym aspektem pejzażu …
Dźwięk od zawsze był ważnym elementem świata otaczającego człowieka. Wykorzystywany przede wszystkim jako nośnik informacji stał się w pewnym momencie ludzkiej historii zjawiskiem rozpatrywanym w kategoriach estetycznych. Nie wiemy dokładnie kiedy i w jaki sposób do tego doszło, ale od tej chwili narzędzia służące do wydawania przyjemnych dla ucha dźwięków zaczęły być użytkowane na coraz szerszą skalę. …
Świat dźwięków jest integralną częścią życia każdego społeczeństwa. Jest wszechobecny, niezależnie od miejsca i czasu. Percepcja słuchowa to jedna z podstawowych funkcji psychofizycznych człowieka. Najprostsze elementy aktywizujące postrzeganie mają związek właśnie z zakresem brzmieniowym. Omawiając pejzaż brzmień, z jakim miały do czynienia społeczeństwa przedhistoryczne, dźwięk należy poddać analizie w szerokim kontekście społecznym, kulturowym, …
W swoim wystąpieniu zwracam uwagę na możliwość wykorzystania budowy wykopaliskowych aerofonów dla poznania systemu muzycznego istniejącego w przeszłości. W geometrii wczesnośredniowiecznych fletów, pozyskanych w trakcie systematycznych badań archeologicznych przechowana jest wiedza dotycząca dźwięków przeszłości. Można ją poznać poprzez zbudowanie grających replik i odtworzenie dawnych technik wykonawczych. Maciej Rychły – muzyk, psycholog, współzałożyciel …
Sztambuchy (od niem. Stammbuch), zwane inaczej m.in. alba amicorum (albumami przyjaźni) czy – w kulturze polskiej – imionnikami, to w omawianym okresie czyste karty wszyte w starodruki lub samodzielne kodeksy niewielkich rozmiarów, służące do kolekcjonowania wpisów autorytetów i wyróżniających się postaci, przyjaciół, często z kręgu gimnazjum czy uniwersytetu, a także członków rodziny. Często częścią takiego wpisu były ilustracje wykonywane …
W wyniku prowadzonych przeze mnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie badań proweniencyjnych w obrębie kolekcji muzykaliów cystersów z prowincji śląskiej, wyodrębniłam najstarsze – pochodzące z pierwszych dekad XVIII wieku – klasztorne rękopisy muzyczne z muzyką wokalno-instrumentalną. Cztery źródła z Kamieńca Ząbkowickiego zawierają jedynie partie przeznaczone na podstawowy skład instrumentalny. Natomiast kolekcja ponad 20 rękopisów, …
Instrumentarium polskich orkiestr wojskowych pierwszej połowy XIX wieku jest zagadnieniem, któremu poświęcono niewiele miejsca w dotychczasowym dyskursie muzykologicznym. Niemniej jednak, na co wskazuje analiza dostępnych materiałów źródłowych, znaczenie zastosowania innowacyjnych instrumentów dętych blaszanych w wojsku Królestwa Polskiego Kongresowego odnosi się nie tylko różnych aspektów rozwoju samych orkiestr wojskowych na ziemiach polskich (np. poprzez wzrost …
W tradycji polskich badań instrumentologicznych tematyka udoskonaleń w budownictwie rogów nie doczekała się należnego jej miejsca i tak podstawowa kwestia jak wyszczególnienie rodzajów rogów wentylowych, nie została jeszcze opracowana. W referacie przedstawiona zostanie metodologia analizy porównawczej waltorni budowanych w XIX-wiecznej Europie. Tomasz Grochalski – waltornista, absolwent studiów muzykologicznych na Uniwersytecie Wrocławskim
W artykule przedstawiono okoliczności powstania saksofonu, począwszy od zarysu biograficznego jego twórcy. Przytoczone zostały pierwsze opinie wybitnych kompozytorów XIX wieku m.in. H. Berlioza oraz G. Kastnera, które mają kluczową rolę w kreowaniu opinii o tym instrumencie, biorąc pod uwagę niechęć środowiska muzycznego do nowych wynalazków Adolfa Saxa. Opisują one częściowo ideę i cel, jakie towarzyszyły …
Celem wystąpienia jest próba interpretacji wyzwań badawczych i wykonawczych, jakie stoją przed socjologami oraz muzykologami w kontekście zmian technologicznych. Wątek gospodarczo-technologiczny może być niekiedy zapominany przez badaczy-instrumentologów. Jednak w dobie rozwoju telekomunikacyjnego, którego skutkiem jest powstanie tzw. Internetu rzeczy (ang. IOT – Internet of things) warto uwypuklić go. Wystąpienie będzie bazowało na twórczym …
Wokół zagadnień konstrukcji, rekonstrukcji i destrukcji instrumentarium muzycznego skupią się obrady II Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej. Problemy te dotyczą szeregu dyscyplin muzycznych, jak lutnictwo, fortepianmistrzostwo, budownictwo instrumentów tradycyjnych, jak również niemuzycznych, jak muzealnictwo, kulturoznawstwo czy archeologia. Paliatywem wobec destrukcji jest zasada „po pierwsze nie szkodzić”, z którą zmagają się także konserwatorzy zabytków, kuratorzy, oraz osoby decydujące …
Niestety nie mamy do dyspozycji audiowizualnych czy podobnych zapisów muzyki sprzed XIX wieku. Stąd historycznie świadome „muzykowanie” na dawnym instrumencie wymaga od nas z jednej strony dotarcia do minionej praktyki muzycznej na podstawie partytur tego czasu, a przede wszystkim szkół gry. Interpretacja ówczesnych oznaczeń dynamicznych, tempa czy artykulacyjnych jest w dużym stopniu odmienna od stosowanego współcześnie odczytu …
W kulturze tradycyjnej, w procesie rozwojowym ludowych instrumentów muzycznych kształtują się normy (modele) poszczególnych ich rodzajów, w sposób naturalny lub arbitralny. Znane są wytwórcom dzięki ich kompetencji kulturowej, a poznawane zasadniczo w drodze przekazu międzypokoleniowego, w relacji mistrz-uczeń (jednak nie zawsze – ze względu na konkurencję). Normy podlegają innowacjom, które mogą być różnego rodzaju: indywidualne, …
Rozpoczynając projektowanie każdego instrumentu projektant, który zwykle jest również jego konstruktorem bezwzględnie musi mieć świadomość jakie zależności występują pomiędzy formą plastyczną (kontur, bryła, kolorystyka, zdobnictwo) a wymaganiami ergonomicznymi i akustycznymi (warstwa brzmieniowa). Szczególnie ważne jest to w procesie projektowania chordofonów. Instrumenty należące do tej grupy poza skomplikowaną konstrukcją wpływającą w znacznym stopniu na właściwości …
Marek Pielaszek, lutnik, prezes Związku Polskich Artystów Lutników, kierownik zarządzanej przez ZPAL Kolekcji Instrumentów Lutniczych, stanowiącej własność MKiDN. Ukończył Państwowe Liceum Muzyczne w Poznaniu w klasie lutnictwa, a następnie, również w Poznaniu, studia w Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego, Wydział Instrumentalny, kierunek – lutnictwo artystyczne. Ogromnie ceni okres studiów lutniczych. Pod kierunkiem …
Jacek Wesołowski jest artystą lutnikiem oraz konserwatorem i kolekcjonerem zabytkowych instrumentów smyczkowych, rzeźbiarzem, skrzypkiem i pasjonatem kultury ludowej, a prywatnie miłośnikiem lotnictwa. W swojej pracy specjalizuje się na historycznie udokumentowanym rekonstruowaniu instrumentów z rodziny skrzypiec i wiol od XV wieku po wiek XIX. Buduje również instrumenty według ich współczesnego przeznaczenia koncertowego. Jako konserwator specjalizuje się w instrumentach …
Temat konserwacji jest dla Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu wyjątkowo ważny. Kolekcja muzealiów licząca około 2 300 obiektów, a niektóre nich sięgają końca XVII wieku. Instrumenty te wymagają specjalnej uwagi, gdyż na skutek wieloletniego użytkowania i upływu czasu straciły walory ekspozycyjne i muzyczne. Obiekty zanim trafiły do kolekcji MLIM często przechowywane były …
Fortepian Zygmunta Noskowskiego Krall&Seidler Warszawa ok. 1890 Johann Friedrich Marty Królewiec ok. 1810-20 Andrzej Włodarczyk, ur. 1972 w Warszawie. Absolwent Technikum Budowy Fortepianów w Kaliszu (1994) oraz Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (1997). Od 1994 r. prowadzi „Pracownię Pianin i Fortepianów Andrzej Włodarczyk” oferującą naprawy, strojenie, ekspertyzy oraz renowacje instrumentów historycznych i współczesnych. Praktykował w fabryce …
W referacie przedstawione zostaną metody dokładnego ustalania składu chemicznego instrumentów wykonanych z mosiądzu i wykorzystanie wyników tych badań przez niektórych budowniczych w konstruowaniu kopii historycznych waltorni. Częścią referatu będzie zaprezentowanie procesu restauracji berlińskiej waltorni wentylowej Friedricha Wilhelma Wernicke z drugiej połowy XIX wieku z wykorzystaniem historycznych metod. Przeciwstawione zostaną sobie zagadnienia konserwacji …
Portal „Batuty w zbiorach polskich”, czwarta część projektu Instrumenty.edu.pl, zrealizowany został przez Instytut Muzyki i Tańca w roku X Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach (2017). Baza prezentuje największy na świecie zbiór batut, z wyczerpującymi opisami obiektów i bogatym kontekstem muzycznym. Zawiera obiekty pochodzące z Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Teatralnego Teatru Wielkiego – Opery Narodowej …
Grupa Małe Instrumenty powstała w 2006 roku, z inicjatywy Pawła Romańczuka, w wyniku fascynacji nietypowymi źródłami dźwięku. Początkowo były to niewielkie instrumenty i obiekty wydające dźwięki. Równolegle do nich pojawiały się również własne prototypowe rozwiązania, mechaniczne konstrukcje grające oraz instrumenty zaprojektowane przez innych eksperymentujących autorów, ale wykonane w pracowni Małych Instrumentów. Dzięki tym poszukiwaniom muzyka mogła …
Podczas rekonstrukcji instrumentu klawiszowo-smyczkowego wynalezionego i opisanego przez Leonarda da Vinci w notatkach z lat 1489-1492 o nazwie viola organista, której dokonałem w latach 2009-2012, powstało pytanie, czy jest to pomysł jednostkowy, czy początek linii rozwojowej odrębnej konstrukcji instrumentów. Czy można wyodrębnić spośród instrumentów klawiszowych grupę instrumentów klawiszowo-smyczkowych. Konstrukcje tego typu, posiadając klawiaturę wydobywają dźwięk przy …
Referat podejmuje temat konstrukcji fortepianowego „mechanizmu tangentowego”, temat szczególnie istotny dla historii polskich fortepianów, chociażby z tego względu, że najstarszy zachowany polski fortepian (Skórski 1774) taki typ mechanizmu właśnie posiada. Referat koncentruje się na omówieniu nie tylko ogólnych zasad działania mechanizmu „tangentowego”, ale przede wszystkim na tym jakie możliwości ta konstrukcja dawała, jeśli …
Zarys informacji o dźwięku i strojeniu instrumentów w przeszłości, drgania struny oczami fizyka i muzyka oraz ewolucja fortepianu, a akceptowalność stroju równomiernie temperowanego. Janusz Starzyk, ur. w 1960, technik elektronik, od 1985 r. stroiciel fortepianów i pianin. Dyplom mistrzowski w rzemiośle budowy i naprawy instrumentów fortepianowych otrzymał w 2002 r. Od 1989 r. prowadzi własną działalność gospodarczą. Członek Stowarzyszenia Polskich Stroicieli …
W ruchu wykonawstwa muzyki dawnej niezwykle istotną rolę odgrywa instrumentarium. Instrumenty oryginalne są jednymi z najważniejszych źródeł informacji dla współczesnych wykonawców ruchu historycznie poinformowanego. W Polsce ze względu na kolosalne zniszczenia wojenne ilość instrumentów klawiszowych z rodziny klawesynu jest znikoma. Autorka, od kilku lat zajmuje się 4 stopowym instrumentem klawiszowym jakim jest Ottavino …
Podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej w Ostromecku, chciałabym przedstawić referat oparty na mojej pracy licencjackiej napisanej pod kierunkiem dr hab. Ewy Mrowca, dotyczący flamandzkiej szkoły budownictwa klawiszowych instrumentów szarpanych. Analizie poddane zostały instrumenty budowane przez rodzinę Ruckersów, która stanowiła trzon tego ośrodka. Badania opisują typy instrumentów, takie jak: klawesyn skrzydłowy, wirginał, de moeder met …
Klawesyn włoski, będący kopią instrumentu Carlo Grimaldiego 1697 i należący do Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, został uszkodzony w 2014 roku, kiedy to woda ze znajdującego się bezpośrednio nad salą klawesynową pomieszczenia gospodarczego przeciekła przez sufit i dostała się bezpośrednio do środka instrumentu. Przez trzy lata klawesyn znajdował się w stanie niegrającym – na płycie rezonansowej …
Celem wystąpienia jest przedstawienie hipotezy dotyczącej genezy zjawiska performatywnej destrukcji fortepianów oraz analiza wybranych performansów o charakterze społecznym i artystycznym. Uwagę skupię na działaniach przeprowadzonych w krótkim horyzoncie czasowym, pomijając tzw. „powolną śmierć instrumentów”, która również nosi w sobie pierwiastek performatywny. U progu wystąpienia scharakteryzuję grupę wartości, które wykorzystywali lub którym przeciwstawiali się performatywni …
Wspomnienia palących się dzwonów kościelnych, stojących na deszczu fortepianów czy dzieci bawiących się organowymi piszczałkami wielokrotnie powracają w relacjach autobiograficznych z Breslau/Wrocławia z roku 1945. W moim referacie chciałbym zebrać te opowieści rozproszone na kartach różnego rodzaju dzienników, pamiętników czy wywiadów oraz pokazać, jak opisana w nich destrukcja instrumentów stała się sposobem na sugestywną opowieść o dramacie czasów …
Nie od dziś wiadomo, że wielu cenionych na całym świecie pianistów nie chce angażować się w nurt wykonawstwa związanego z historycznymi fortepianami. Szczególnym przypadkiem w tej licznej grupie jest Krystian Zimerman. Artysta nigdy nie wykazywał większego zainteresowania historycznymi fortepianami, podkreślając przy tym, że stara się dążyć do maksymalnego oddania intencji kompozytorskich. Ostatni, Schubertowski album pianisty pełen był kuriozalnych zabiegów …
Wśród zabytków archeologicznych niewielki jest odsetek instrumentów muzycznych (narzędzi dźwiękowych), które zachowane są w doskonałym stanie, nieuszkodzone. To zazwyczaj instrumenty niewielkich rozmiarów, wykonane z trwałych materiałów, najczęściej mające charakter depozytów grobowych lub ofiarnych. Skrajnie odmiennymi zabytkami są drobne szczątki, rozpoznawane jako fragmenty instrumentów dzięki doświadczeniu badaczy, ale także dzięki temu, że zazwyczaj …
Istnienie przedmiotów stanowiących przejawy kultury materialnej można podzielić na okres konstrukcji, eksploatacji i destrukcji. Przedmioty o szczególnym znaczeniu często też podlegają rekonstrukcji. Etap konstruowania rozumiany współcześnie jako działalność koncepcyjna prowadząca do opracowania fizycznej postaci przedmiotu jest ściśle związany z jego planowaną funkcją. Zazwyczaj postępowanie konstruktora przebiega według pewnego ustalonego algorytmu: …
Gęśle opolskie to instrument, który budzi wśród muzykologów wielkie emocje. Przede wszystkim dlatego, iż nie przypominają one na pierwszy rzut oka instrumentów, które znane są z terenów Wielkiej Brytanii, Niemiec czy Nowogrodu Wielkiego. Instrumenty opolskie są jednak nadal uważane za najstarsze znane polskie chordofony. Dzięki współpracy muzykologów, archeologów oraz innych specjalistów coraz więcej możemy dowiedzieć się …
Gliniane grzechotki, podobnie jak pozostałe zabytki archeologiczne, są materialnymi śladami działalności człowieka w przeszłości. Zdeponowane najczęściej w ziemi lub pod wodą, narażone są na uszkodzenie lub zniszczenie w wyniku działania sił przyrody i człowieka: wszelkiego rodzaju prac budowlanych, związanych z uprawą ziemi, ale także spowodowanych brakiem ostrożności czy stosowaniem nieprofesjonalnych metod podczas ich wydobywania. W kolekcjach muzealnych …
Referat poświęcony został hipotezom dotyczącym identyfikacji zabytku ze zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego – pięknemu fletowi podłużnemu z ciosu mamuta. Omówienie budowy oraz archeologicznego kontekstu jego odnalezienia stanowić będzie punkt wyjścia do rozważań na temat możliwości jego interpretacji. W trakcie wystąpienia poruszone zostaną wątki ikonografii oraz zbliżonych pod względem budowy innych zabytków. Aleksandra Gruda, studentka …
W 2012 roku do Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie trafił flet prosty zachowany w bardzo dobrym stanie. Kolejne badania pokazały, że materiał z którego został wykonany to cios mamuta. Materiał ten jest bardzo podatny na suche powietrze i niestety nie udało się go zabezpieczyć w porę przed wysychaniem. Flet bardzo szybko uległ deformacji. Chcąc pokazać pierwotny wygląd fletu oraz otworzyć …
Przedmiotem badań niniejszego referatu jest wykorzystanie wybranych metod obliczeniowej mechaniki płynów (ang. CFD) oraz obliczeniowej aeroakustyki (ang. CAA) w celu stworzenia modelu sprzężenia pola akustycznego i pola przepływu we flecie historycznym pochodzącym ze zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego. W początkowych rozważaniach zostaną przedstawione wybrane zagadnienia i narzędzia wykorzystywane w dziedzinie obliczeniowej mechaniki płynów oraz aeroakustyki. …
Referat dotyczy badań nad litofonami sudańskim, znajdującymi się w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. W związku z ograniczonymi źródłami, pomagającymi odkryć funkcje litofonów w Sudanie, w niniejszej pracy punktem odniesienia będą litofony nigeryjskie. Występują one w ogromnych ilościach w Nigerii Północnej, a informacje, które posiadamy na ich temat mogą być dobrym punktem odniesienia i propozycją do interpretacji litofonów …
Tekst, opatrzony datą 18.08.2018 r., był planowany jako zapowiedź koncertu podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej, na którą Autor, już wtedy poważnie chory, nie dotarł. W tekście Andrzej Doręda komentuje m.in. ówczesny stan kolekcji, który obecnie jest poszerzony o kolejne instrumenty, w tym także kolejne odrestaurowane. Andrzej Doręda od 1988 roku zajmował się strojeniem oraz naprawami fortepianów i pianin, …
Wojciech Dyngosz, baryton. Absolwent Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Prowadzi ożywioną działalność koncertową biorąc udział w licznych festiwalach w kraju i za granicą gdzie wykonuje repertuar operowy oraz oratoryjno-kantatowy. W swoim dorobku posiada również nagrania dzieł oratoryjno-kantatowych oraz prawykonania muzyki współczesnej. Monika Litwin-Dyngosz, mezzosopran. Absolwentka Wydziału Wychowania Muzycznego Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego …
Mimo iż badania nad wykonawstwem muzyki dawnej są coraz bardziej zaawansowane, a badacze i muzycy sięgają w swych rozważaniach po coraz to nowe wątki, pewne związane z rekonstrukcją problemy pozostają nadal aktualne. Punktem wyjścia dla odtwarzania brzmień przeszłości każdorazowo powinien być historycznie umotywowany dla danego repertuaru dobór instrumentarium. To jednak nie zawsze jest zadaniem łatwym, czy nawet …
Moje wystąpienie poświęcone będzie Izbie u Telemanna w Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie. Omówię koncepcję powstania i urządzenia Izby, dobór eksponatów – głównie instrumentów muzycznych. Mój referat będzie próbą odpowiedzi na pytanie czy, a jeśli tak to w jakim stopniu, dobór instrumentów odzwierciedla upodobania muzyczne Telemanna lub kulturę muzyczną ziemi pszczyńskiej, a może ogólne tendencje epoki w której tworzył. …
Tekst poświęcony będzie analizie sztukaterii przedstawiających instrumenty muzyczne. Pytanie badawcze dotyczy kwestii poprawności tych wyobrażeń, czy są to przedstawienia rzeczywistych instrumentów muzycznych, standardowe formy (zaczerpnięte ze wzorników) czy swobodne przekształcenia dekoratora podporządkowane jego wizji artystycznej. Ciekawe jest także, czy wiążą się one w jakiś sposób z praktyką muzyczną w salonie Uphagenów. Malwina Kołt, mgr, doktorantka …
Tematem wystąpienia będą instrumenty muzyczne zachowane w Kamieńcu Ząbkowickim w miejscowej parafii, m.in. organy w kościele oraz instrumenty przechowywane w Kamienieckiej Izbie Pamiątek, jak także instrumenty, wykorzystywane w codziennej praktyce liturgicznej w działającym uprzednio na terenie Kamieńca opactwie cysterskim, o których wiemy na podstawie zachowanych rękopisów muzycznych i dokumentów archiwalnych. Ludmiła Sawicka, muzykolog, ukończyła muzykologię w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego …
Referat ma na celu ukazanie specyfiki instrumentarium w kontekście tradycji muzykowania cechowego czasów końca XVIII i I połowy XIX wieku na przykładzie działalności wrocławskiego towarzystwa muzycznego „Schwägerei”, założonego w 1781 roku z inicjatywy miejscowego ludwisarza Georga Benjamina Kriegera. Pomimo, że dzieje tej formacji opisywano już w przyczynkach i artykułach (Ernst Scheyer, 1932 i Halina Okólska, 2017), a kolekcję rękopisów …
Ligularion – instrument muzyczny należący do grupy idiofonów szarpanych. Został wynaleziony i skonstruowany przez Marka Kudriashova w styczniu 2013 roku w Warszawie. Początkowo miał służyć jako mały, przenośny instrument podróżny do cwiczeń, lecz po skonstruowaniu pokazał ogromny potencjał brzmieniowy, co zachęciło do przeprowadzenia wielu subtelnych eksperymentów; testowania nowych, wcześniej nie używanych w budownictwie instrumentów materiałów i udoskonalania konstrukcji. …
Liubomyr Kushlyk, etnomuzykolog, emerytowany wykładowca Akademii Muzycznej we Lwowie, członek International Council for Traditional Music (ICTM) oraz Związku Kompozytorów Ukrainy. Kolekcjoner m.in. ukraińskich instrumentów ludowych, swoje zbiory prezentował na licznych wystawach na Ukrainie, gdzie jak dotąd brakuje osobnego muzeum poświęconego instrumentom muzycznym.
Tomasz Pielak, historyk sztuki; ukończył Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, tytuł naukowy magistra uzyskał na podstawie pracy pt.”Forma fortepianów i pianin kaliskiej fabryki „Arnold Fibiger”, działającej w latach 1878-1939”, która została napisana pod kierunkiem prof. Andrzeja Olszewskiego. Przez ponad 5 lat pracował w firmie renowacji fortepianów min. przy demontażu instrumentów, oraz korekcie pianin. Obecnie …
Referat poświęcony będzie miejscu, znaczeniu i funkcjonowaniu instrumentów muzycznych w kulturze grupy etnicznej Minangkabau, zamieszkującej prowincję Sumatry Zachodniej w Indonezji. Muzyka jest dla jej przedstawicieli nieodłącznym elementem najważniejszych uroczystości religijnych i rodzinnych. Instrumenty są zatem przedmiotami, z którymi wiążą się różnorakie zwyczaje i wierzenia. Referat powstanie przede wszystkim na podstawie materiałów zgromadzonych podczas …
W miejscowości o nazwie Szyba (woj. lubuskie) mieści się prywatne Muzeum Instrumentów Muzycznych. Jego właścicielem jest Wojciech Jachimowicz, którego działalność polega na ochronie zapomnianych instrumentów. Muzeum prowadzi również działalność edukacyjną i kulturalną. Spośród szerokiego wachlarza eksponatów muzeum, na szczególną uwagę zasługują dwa fortepiany stołowe, fortepian skrzydłowy marki Erard oraz fortepian skrzydłowy marki Daniel …
Celem projektu „Dźwięki/muzyka ludowa” jest przybliżenie zjawiska polskiej muzyki ludowej i próba jej zdefiniowania, ukazania charakterystycznych elementów, funkcji, najciekawszych instrumentów muzycznych, ich twórców i ludowych muzyków. Punktem wyjścia będzie inspiracja naturą i jej naśladownictwo, a zwieńczeniem ukazanie wpływu muzyki ludowej na kompozytorów klasycznych i popularnych oraz współczesnych artystów audiowizualnych, a także zjawiska globalizacji …
W wystąpieniu chciałbym przedstawić wyniki kwerendy dotyczącej basów i basistów w archiwach Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Głównym przedmiotem mojego zainteresowania są trzy rodzaje źródeł: 1) nagrania kapel z basami z Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (przeprowadzonej w latach 50. XX w.); 2) protokoły AZFM, w których pojawiają się informacje o basach i basistach; oraz 3) rozmowy przeprowadzone z wiejskimi …
W swoim referacie chciałabym się skupić na ukazaniu współczesnych działań kierowników zespołów regionalnych z obszaru położonego w przybliżeniu pomiędzy miastami Myślenice, Sucha Beskidzka i Rabka Zdrój w zakresie kształtowania składu kapel instrumentalnych tych zespołów. Przywołany wyżej teren jest w literaturze etnograficznej opisywany jako rejon osadnictwa górali kliszczackich. Od lat 70. XX wieku powstawały …
Muzyka Beskidu Żywieckiego w swojej najbardziej archaicznej postaci w niczym nie przypominała tego, co słyszymy dziś w góralskich karczmach. Jej swobodna, improwizowana forma była odzwierciedleniem góralskiej duszy. Kapela złożona z dudziarza i skrzypka potrafiła grać bez przerwy na trwającym kilka dni weselu, a żadna melodia nie została zagrana dwa razy tak samo. Dziś pozostała już tylko jedna taka kapela …
Dr Justyna Jażdżyk, absolwentka Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. Arthura Rubinsteina w Bydgoszczy, później Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, w klasie fortepianu profesora Józefa Stompla. W 2015 na katowickiej uczelni uzyskała tytuł doktora sztuk muzycznych w dyscyplinie artystycznej instrumentalistyka. Brała udział w krajowych i międzynarodowych konkursach pianistycznych, m. in.: Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina dla …
I Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna to wydarzenie mające na celu uchwycenie współczesnego stanu wiedzy o instrumentach muzycznych w Polsce poprzez prezentację dorobku środowisk badawczych, omówienie potrzeb i problemów poszczególnych dyscyplin, wyznaczenie kierunku dalszych badań oraz utworzenie siatki istotnych dla współpracy kontaktów. Będzie to pierwsza ogólnopolska platforma dla wymiany wiedzy i doświadczeń osób zajmujących się instrumentarium muzycznym w różnych dziedzinach nauki, sztuki, muzealnictwa, …
W ostatnich dekadach nauka zwana instrumentologią zaczęła zanikać w programach nauczania zarówno muzykologii uniwersyteckiej, jak i akademii muzycznych wszelkich odmian. Zmieniła się też bardzo polska geografia ośrodków zajmujących się badaniami w tej dziedzinie i jednocześnie aktywizującymi takie działania. Na dodatek zaawansowany rozwój dzisiejszych środków komunikacji, zwanych chyba coraz bardziej słusznie środkami masowego …
Ludowe instrumenty muzyczne i narzędzia dźwiękowe można traktować jako prefigurację instrumentarium profesjonalnego, które charakteryzuje się m.in. większą złożonością technologiczną, lub jako „dźwiękotwórczy” świat historycznie odrębny, samodzielny, o wysokim stopniu zintegrowania z otaczającym środowiskiem przyrodniczym i kulturowym. Etnoorganolodzy w Study Group on Folk Musical Instruments w ICTM Unesco, zwłaszcza Erich Emsheimer, Erich Stockmann, Oskár …
W odniesieniu do tradycyjnej kultury ludowej zagadnienie normy i wariantów w budowie instrumentów muzycznych jest odpowiednikiem kwestii wątku i wariantów w pieśni i muzyce ludowej. Tu również chodzi o pewne abstrakcyjne idee instrumentów, znane ich wytwórcom dzięki kompetencjom kulturowym, i praktyczne realizacje tych idei w postaci wariantów, do których należą też różne rodzaje innowacji. Wiążą się z tym problemy …
Początki kolekcji sięgają roku 1970, kiedy to Filharmonia Pomorska pozyskała od Technikum Chemiczno-Elektrycznego w Grudziądzu fortepian skrzydłowy firmy Carl Julius Gebauhr wyprodukowany w Królewcu. W ciągu następnych kilku lat dyrektor Andrzej Szwalbe wraz z ówcześnie doktorem Beniaminem Voglem stworzyli unikatową kolekcję ponad pięćdziesięciu instrumentów. Cenną częścią kolekcji są fortepiany stołowe. Z polskich wytwórców najczęściej …
Rozważania będą poświęcone sprecyzowaniu zakresów wymienionych w tytule pojęć w odniesieniu do instrumentów muzycznych, a szczególnie zabytkowych. Znajomość owych zakresów jest praktycznie znikoma w świadomości społeczeństwa, w tym właścicieli tzw. artefaktów, czyli zabytków lub przedmiotów o wartości historycznej. Co więcej jest ona niewielka również pośród artystów i rzemieślników wszelkiego rodzaju, którzy z owymi przedmiotami mają styczność …
