Rekonstrukcja ale jaka? Omówienie istotnych niedomagań obecnych rekonstrukcji fizycznych w oparciu o rekonstrukcje numeryczne – Dr inż. Ireneusz Czajka

Istnienie przedmiotów stanowiących przejawy kultury materialnej można podzielić na okres konstrukcji, eksploatacji i destrukcji. Przedmioty o szczególnym znaczeniu często też podlegają rekonstrukcji. Etap konstruowania rozumiany współcześnie jako działalność koncepcyjna prowadząca do opracowania fizycznej postaci przedmiotu jest ściśle związany z jego planowaną funkcją. Zazwyczaj postępowanie konstruktora przebiega według pewnego ustalonego algorytmu: – ustalenie funkcji realizowanej przez dany obiekt, – analiza tej lub tych funkcji, prowadząca do zbioru funkcji realizowanych przez elementy składowe, – synteza podzespołów prowadząca do finalnego obiektu realizującego funkcję zadaną na początku. Ten formalizm związany z procesem konstruowania (a wcześniej projektowania) jest efektem wieloletnich doświadczeń. Na podstawie zachowanych notatek wybitnych jednostek można domniemywać, że twórcy we wcześniejszym okresie działalności człowieka lepiej lub gorzej odwzorowywali takie właśnie podejście. Wcześniej czy później dochodzi do utraty zdolności do spełniania funkcji przez przedmiot. Najczęściej odnajdywane przez archeologów przedmioty w mniejszym lub większym stopniu uległy destrukcji. Całkowite lub częściowe przywrócenie pierwotnych funkcji obiektu to rekonstrukcja. Natomiast właściwe przeprowadzenie rekonstrukcji jest możliwe jedynie dzięki poprawnej identyfikacji funkcji rekonstruowanych przedmiotów. Do celów ekspozycyjnych istotne są jedynie cechy wizualne, najczęściej nie bierze się pod uwagę innych funkcji. Okazuje się, że rekonstrukcje przeprowadzane na potrzeby muzykologii wymagają szczególnej uwagi. Na wyidealizowanym przykładzie hipotetycznej grzechotki zostaną przedstawione różnice pojawiające się na skutek tradycyjnej rekonstrukcji archeologicznej przeprowadzanej pod kątem wizualnej zgodności artefaktu z oryginałem.

Ireneusz Czajka, dr inż., jest adiunktem w Katedrze Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony środowiska Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, głównym obszarem jego zainteresowań jest numeryczne modelowanie zjawisk fizycznych. Specjalizuje się w liniowej i nieliniowej akustyce, mechanice płynów oraz zagadnieniach związanych z polami sprzężonymi.

Dawid Romik, mgr inż., jest studentem studium doktoranckiego Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn. Jego promotorem jest prof. dr hab. inż. Andrzej Gołaś. Tematyka pracy doktorskiej dotyczy wpływu parametrów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych maszyn przepływowych na obciążenie środowiska związane z funkcjonowaniem tych maszyn. Jednym z istotnych zagadnień rozważanych w pracy jest emisja akustyczna struktur drgających.