Prawna ochrona instrumentów muzycznych w Polsce – Dominika Stopczańska, Jagoda Strzyżewska / Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p.

Każdy instrument muzyczny jest w sensie prawnym rzeczą. Większość z nich jest jednak rzeczami szczególnymi: kreatywnymi, innowacyjnymi, o szczególnej wartości dla kultury, czy też niezwykle cennymi. Cechy te powodują, że, zależnie od tego, którą z nich można odnieść do danego instrumentu, możliwy rodzaj i zakres jego prawnej ochrony może być zdecydowanie szerszy, niż w przypadku innych przedmiotów. Katalog praw chroniących instrumenty muzyczne w Polsce nie jest jednorodny. Niektóre spośród nich nie wymagają podjęcia przez człowieka żadnych formalnych czynności do ich uzyskania (prawo autorskie), dla uzyskania innych konieczne jest podjęcie określonych czynności administracyjno-prawnych (patent, prawo z rejestracji wzoru użytkowego), bądź cywilno-prawnych (ubezpieczenie). Niektóre z nich są w pełni zbywalne (prawa z rejestracji), inne na zawsze pozostają przy twórcy instrumentu (np. prawo do integralności dzieła). Większość z nich służy ochronie instrumentów per se, inne natomiast mają na celu uchronienie ich właściciela przed szkodą związaną z ich utratą, uszkodzeniem, bądź zniszczeniem (ubezpieczenia). Wszystkie te prawa łączy jednak to, że chronić mogą zarówno instrumenty zabytkowe, ich rekonstrukcje, jak i instrumenty na wskroś współczesne – niezależnie od tego, czy ich konstrukcja oparta jest na zupełnie nowej idei, czy też bazuje na koncepcjach z przeszłości. Celem wykładu jest zaprezentowanie następujących zagadnień dotyczących prawnej ochrony instrumentów muzycznych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem rekonstrukcji instrumentów zabytkowych: 1. Kiedy instrument podlega ochronie jako utwór w rozumieniu prawa autorskiego? 2. Jakie uprawnienia przysługują twórcy instrumentu-utworu? 3. Czy rekonstrukcja instrumentu może być patentem lub wzorem użytkowym? 4. Procedura rejestracji w urzędzie patentowym, 5. Istotne elementy ubezpieczenia instrumentu indywidualnego oraz kolekcji instrumentów.

Dominika Stopczańska – doktorantka w Zakładzie Badań nad Muzyką Dawną Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz adwokat, współpracownik w Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p. Zarówno w swej praktyce zawodowej, jak i naukowej łączy doświadczenia muzykologa i muzyka z wiedzą prawniczą, podejmując w szczególności zagadnienia praw autorskich i praw własności intelektualnej przysługujących zarówno do dźwięków jak i do ich źródeł (instrumentów muzycznych). Na Uniwersytecie Wrocławskim, w ramach studiów podyplomowych Dźwięk i Audiosfera, prowadzi zajęcia z zakresu prawa autorskiego w działalności edukacyjnej i artystycznej. 

Jagoda Strzyżewska – adwokat, partner w Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p. Specjalista w zakresie prawa ubezpieczeń. Przez okres blisko 5 lat pracowała jako prawnik w spółce PZU SA, a uprzednio w ramach współpracy z zewnętrzną Kancelarią reprezentowała w procesach sądowych m.in. STU ERGO Hestia SA, PTU SA (obecnie: Gothaer TU SA), MTU Moje Towarzystwo Ubezpieczeń oraz UNIQA TU SA. Doświadczenie zdobyte w toku współpracy z wiodącymi ubezpieczycielami na rynku polskim wykorzystuje obecnie doradzając zarówno przy zawieraniu umów ubezpieczenia, jak i w toku uzyskiwania odszkodowań. W swej karierze uczestniczyła w procedurze ubezpieczania kolekcji zabytkowych instrumentów muzycznych.